KOLERA

Yaz ishallerinin sıkça görüldüğü bugünlerde, karşılaşmayı asla dilemeyeceğimiz fakat karşılaştığımız zaman ise hazırlıklı olmamız gereken bir hastalık olan kolera hakkında bilgilerimizi tazelemek ve farkındalığımızı artırmak adına aşağıdaki yazıyı sizlerle paylaşmak isteriz.

Kolera, şiddetli ishal, kusma ile karakterize, salgınlara sebep olan ince ve kalın barsağın hızlı gelişen bir infeksiyon hastalığıdır. Yoğun bir şekilde olan sıvı/su kaybına bağlı olarak kan değerlerinde artış ( koyulaşma = hemokonsantrasyon) görülür. Sıvı kaybına bağlı şoka ve metabolik bozukluklara sebep olur. Böbrek ve dolaşım yetmezliği ölüm sebebidir. Hastalık etkeni Vibrio cholerae isimli bakteridir.

Kolera nasıl bulaşır

Hastalık insanlara mikrobun bulaştığı su, su ürünleri, gıdalar, çiğ deniz ürünleri vasıtasıyla bulaşır. Hasta kusmuğu, dışkısı, bulaşık eşyaları da sorumludur. Hastalığı geçirenlerin % 3’ü safra kesesinde bakteriyi taşımaya devam ederler. V. cholerae uygun olmayan ortamda (ısı, tuz, gıda) uyur hale gelirler. Uyuyan bakteriler klorlamayla öldürülemezler. Altyapının yetersiz olduğu toplumda kolay ortaya çıkarlar;

Suların sık sık kesilmesi

İnsan dışkısının gübre olarak kullanılması

Tuvalet atıklarının denize akıtılması

Kişisel hijyen tedbirlerinin yerleşmemesi hastalığın ortaya çıkmasını kolaylaştırır.

Hastalık gelişmiş ülkelerde salgın yapmadan münferit vakalar şeklinde görülür. İnfeksiyon yaz ve sonbaharda artar. Mide asiditesi düşük kişilerde (mide asit salgısı yokluğu, tama yakın midesi cerrahi olarak alınanlar, antiasit ilaç kullanlar) ve H. pylori gibi midesinde başka mikrop bulunan kişilerde bu hastalığın görülme sıklığı artmaktadır.

Koleranın Klinik Belirti ve Bulguları

Kuluçka süresi ortalama 2-3 gündür. İnsanı en hızlı öldüren hastalıkların başında gelir. 1 saatte hipotansiyon ( tansiyon düşüklüğü) gelişip 2-3 saatte ölüm görülebilir. Dehidratasyon (vücuttaki sıvı/su azlığı hali); cildimizde bozukluklara neden olur, eller buruşur, dil ve dudaklar kuru ve morarmıştır, karın çökük ve kayık şeklindedir, dil paslıdır. Ses kısıklığı, kas kasılmaları gelişir. Şuur normaldir. Koltuk altı sıcaklığı normaldir ancak rektal sıcaklık 38-39 °C olarak ölçülür. Ara ara olan şiddetli, kasılmalar şeklinde karın ağrısı vardır, kalp sesleri hafiflemiş, bağırsak sesleri azalmış, pirinç suyu görünümünde şiddetli ishal, kusma (bulantı ve öğürtüsüz) görülür. Solunum düzensizliği gelişir. İdrar çıkışında azalma, hiç idrar yapamama, üremi, böbrek yetmezliği sonucu şok ve ölüm gelişebilir.

Koleranın Klinik Çeşitleri:

Kolera ishali; ayakta geçirir, günde 2-3 kez ishal.

Kolerin; hafif koleradır. 2-3 günde iyileşir.

Kolera sicca; koleranın en ciddi formudur. Hızlı ölüm bu tipinde görülür.

Kolera tifoid; ateşle seyreder.

Kolera İnfeksiyonunda Laboratuvar

Lökositoz (15-20 bin) , üre ve kreatininde artış, idrardan protein kaybı, potasyumda artış ya da azalma görülebilir.

Kolera Tanısı

Sağlık kurum ve kuruluşlarında özel testler kullanılarak tanısı yapılmaktadır.

Kolera Tedavisi

Hastalığın şiddetine göre damardan ya da ağız yoluyla sıvı tedavisi uygulanır. Nabız dolgunlaşıncaya ve kan basıncı normale dönünceye kadar sıvı vermeye devam edilir. Boyun ven dolgunluğu ve akciğer sesleri takip edilmelidir. Hastaneye ulaşıncaya kadar oral rehidratasyon mayiisi denen sıvı aşağıdaki şekilde hazırlanıp hastaya hızlıca verilebilir.

NaCl 3.5 gr, KCl 1.5 gr, NaHCO3 2.5 gr.

Kaynamış temiz su (1000 cc)

Antibiyotik tedavisi

Antibiyotikler uygun görülen hastalarda doktor tarafından reçetelenir.

Prognoz ve koleradan korunma

Uygun tedavi yapılmazsa hastanede bile ölüm oranı % 50'ye kadar yükselebilir. temiz su temini, sularun kaynatılması, klor ve iyot tablet dağıtımı,açıkta satılan gıdaların yenmemesi, mikrop bulaşmış su, gıda ürünleri, sebze, meyve tüketiminde kaçınma ve pişirme hastalıktan korunmada en önemli yollardır.

Aşı

Salgını önlemede yeterli değildir.

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Uzm. Dr. Hüseyin TARAKÇI

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Uzm. Dr. Altan GÖKGÖZ