ZİKA VİRÜSÜ
Genel
Zika virüs sivrisinekler aracılığıyla yayılan ve genellikle makulopapüler döküntünün eşlik ettiği hafif bir ateşli hastalık tablosu oluşturur.
Aedes aegyptii cinsi sivrisinekler vektör olarak kabul edilmektedir.
Zika virüsün cinsel yolla bulaşı bildirilmiştir. Ayrıca transfüzyon ilişkili bulaş da olasıdır.
2007 öncesinde tropikal Afrika ve Güneydoğu Asya’da bazı bölgelerde birkaç salgın bildirilmiştir.
2007’den sonra Pasifik bölgesindeki adalarda bildirilen hastalık, 2015’te Güney Amerika’da ilk kez salgınlar yapmıştır.
2015 yılında ise Brezilya’nın kuzeydoğu kesimlerinde konjenital mikrosefali sıklığında artış yaşanmıştır.
Virüsün Özellikleri
Flaviviridae ailesi Flavivirus cinsinden bir etkendir.
Zarflı ikozahedral kapsid yapısında, pozitif polariteli tek iplikçikli RNA virüsüdür.
İlk kez 1947’de Uganda’da Zika ormanında maymunlarda saptanmış; ardından 1948’de aynı ormanda sivrisineklerden ve 1952’de Nijerya’da bir insandan izole edilmiştir.
Zika virüsün Afrika ve Asya olmak üzere iki tipi vardır ve Pasifik ve Amerika’da saptanan tip Asya tipidir.
Aralık 2015 itibariyle Dünya Sağlık Örgütü hastalığın Brezilya, Şili, Kolombiya, El Salvador, Guatemala, Meksika, Paraguay ve Venezüella’dan bildirildiğini açıklamıştır.
Hastalığın Özellikleri
İnkübasyon periyodu sivrisinek ısırığı sonrası 3-12 gün arasında değişmektedir.
Enfeksiyonların %60-80 kadarı asemptomatik seyreder.
Hastalık semptomları genellikle hafiftir, hastaneye yatış gerektirmez.
4-7 gün kadar süren, kendini sınırlayan ateşli hastalık tablosu ile karakterizedir.
Semptomlar arasında maküler ya da papüler döküntü, ateş, artralji, konjonktival hiperemi/konjonktivit, myalji ve baş ağrısı sayılabilir.
Makülopapüler döküntü genellikle yüzden başlar, vücuda yayılır.
Gebeliğin ilk üç ayında Zika virüsle enfekte olan annelerin bebeklerinde transplasental bulaş sonrası mikrosefali gibi otoimmün ve nörolojik tablolar görülebilir.
Brezilya’da 2013 yılında 167, 2014’te 147 mikrosefali olgusu bildirilirken, 2015’te 2782 bebek mikrosefali tanısı almıştır
Tanı
Tanı akut dönemdeki hastaların klinik örneklerinden viral RNA’nın saptanmasıyla konur.
Viremik dönem kısadır; semptomların başlangıcından sonraki ilk 3-5 gün içinde saptanabilir.
Ateşin başlangıcından 5 gün geçtikten sonra spesifik IgM antikorları serolojik olarak belirlenebilir ve nötralizasyon yöntemi ile doğrulama yapılabilir.
Tedavi
Tedavi semptomatiktir; ateş düşürücüler, analjezikler ve kaşıntılı döküntü için antihistaminikler önerilebilir
Zika virüs enfeksiyonunun profilaksisi, spesifik tedavisi ya da aşısı yoktur.
Korunma
Sivrisinek ısırığının önlenmesi yönünde kişisel önlemler alınması gereklidir.
Uzun kollu tişört ve pantolonlar tercih edilmelidir.
Açıkta kalan vücut kısımlarına sivrisinek kovucular sürülmelidir.
Yatılan odalarda insektisid emdirilmiş cibinlikler kullanılmalıdır.
Hastalığın yayılımının azalması açısından etkin vektör kontrolüne yönelik programlar hazırlanmalıdır.
Sivrisinek üreme alanlarının ortadan kaldırılması gereklidir.
Ülkemizdeki Durum
Ülkemiz riskli ülkeler arasında yer almamaktadır.
Riskli bölgelere seyahat edecek vatandaşların ve özellikle gebelerin bilgi sahibi olmaları önemlidir.
Seyahat Sağlığı Danışma Hattından (444 77 34) ve Seyahat Sağlığı Merkezlerinden bilgi edinilebilir.
Zika virüs sivrisinekler aracılığıyla yayılan ve genellikle makulopapüler döküntünün eşlik ettiği hafif bir ateşli hastalık tablosu oluşturur.
Aedes aegyptii cinsi sivrisinekler vektör olarak kabul edilmektedir.
Zika virüsün cinsel yolla bulaşı bildirilmiştir. Ayrıca transfüzyon ilişkili bulaş da olasıdır.
2007 öncesinde tropikal Afrika ve Güneydoğu Asya’da bazı bölgelerde birkaç salgın bildirilmiştir.
2007’den sonra Pasifik bölgesindeki adalarda bildirilen hastalık, 2015’te Güney Amerika’da ilk kez salgınlar yapmıştır.
2015 yılında ise Brezilya’nın kuzeydoğu kesimlerinde konjenital mikrosefali sıklığında artış yaşanmıştır.
Virüsün Özellikleri
Flaviviridae ailesi Flavivirus cinsinden bir etkendir.
Zarflı ikozahedral kapsid yapısında, pozitif polariteli tek iplikçikli RNA virüsüdür.
İlk kez 1947’de Uganda’da Zika ormanında maymunlarda saptanmış; ardından 1948’de aynı ormanda sivrisineklerden ve 1952’de Nijerya’da bir insandan izole edilmiştir.
Zika virüsün Afrika ve Asya olmak üzere iki tipi vardır ve Pasifik ve Amerika’da saptanan tip Asya tipidir.
Aralık 2015 itibariyle Dünya Sağlık Örgütü hastalığın Brezilya, Şili, Kolombiya, El Salvador, Guatemala, Meksika, Paraguay ve Venezüella’dan bildirildiğini açıklamıştır.
Hastalığın Özellikleri
İnkübasyon periyodu sivrisinek ısırığı sonrası 3-12 gün arasında değişmektedir.
Enfeksiyonların %60-80 kadarı asemptomatik seyreder.
Hastalık semptomları genellikle hafiftir, hastaneye yatış gerektirmez.
4-7 gün kadar süren, kendini sınırlayan ateşli hastalık tablosu ile karakterizedir.
Semptomlar arasında maküler ya da papüler döküntü, ateş, artralji, konjonktival hiperemi/konjonktivit, myalji ve baş ağrısı sayılabilir.
Makülopapüler döküntü genellikle yüzden başlar, vücuda yayılır.
Gebeliğin ilk üç ayında Zika virüsle enfekte olan annelerin bebeklerinde transplasental bulaş sonrası mikrosefali gibi otoimmün ve nörolojik tablolar görülebilir.
Brezilya’da 2013 yılında 167, 2014’te 147 mikrosefali olgusu bildirilirken, 2015’te 2782 bebek mikrosefali tanısı almıştır
Tanı
Tanı akut dönemdeki hastaların klinik örneklerinden viral RNA’nın saptanmasıyla konur.
Viremik dönem kısadır; semptomların başlangıcından sonraki ilk 3-5 gün içinde saptanabilir.
Ateşin başlangıcından 5 gün geçtikten sonra spesifik IgM antikorları serolojik olarak belirlenebilir ve nötralizasyon yöntemi ile doğrulama yapılabilir.
Tedavi
Tedavi semptomatiktir; ateş düşürücüler, analjezikler ve kaşıntılı döküntü için antihistaminikler önerilebilir
Zika virüs enfeksiyonunun profilaksisi, spesifik tedavisi ya da aşısı yoktur.
Korunma
Sivrisinek ısırığının önlenmesi yönünde kişisel önlemler alınması gereklidir.
Uzun kollu tişört ve pantolonlar tercih edilmelidir.
Açıkta kalan vücut kısımlarına sivrisinek kovucular sürülmelidir.
Yatılan odalarda insektisid emdirilmiş cibinlikler kullanılmalıdır.
Hastalığın yayılımının azalması açısından etkin vektör kontrolüne yönelik programlar hazırlanmalıdır.
Sivrisinek üreme alanlarının ortadan kaldırılması gereklidir.
Ülkemizdeki Durum
Ülkemiz riskli ülkeler arasında yer almamaktadır.
Riskli bölgelere seyahat edecek vatandaşların ve özellikle gebelerin bilgi sahibi olmaları önemlidir.
Seyahat Sağlığı Danışma Hattından (444 77 34) ve Seyahat Sağlığı Merkezlerinden bilgi edinilebilir.